ترکیه صدرنشین نرخ حداقل دستمزد کارگران در اروپا شد

بررسی وضعیت حداقل دستمزد کارگران در ترکیه و مقایسه با اتحادیه اروپا

حداقل دستمزد کارگران در ترکیه در روزهای اخیر توجه کارشناسان و رسانه‌های اروپایی را به خود جلب کرده است. تحلیل داده‌های آماری نشان می‌دهد که ترکیه با اختلاف قابل توجه نسبت به دیگر کشورهای اروپایی، بیشترین درصد کارگرانی که حداقل دستمزد یا کمتر دریافت می‌کنند را دارد.

بر اساس داده‌های «کنفدراسیون سندیکاهای کارگران انقلابی ترکیه» (DİSK)، در سال ۲۰۲۲ حدود ۳۷.۵ درصد از کل نیروی کار ترکیه حداقل دستمزد یا کمتر از آن را دریافت کرده‌اند؛ رقمی که بیش از سه برابر میانگین اتحادیه اروپا برآورد می‌شود. از منظر تعداد مطلق، برآوردهای سال ۲۰۲۴ نشان می‌دهد که حدود ۱۱.۲ میلیون نفر در ترکیه با حداقل دستمزد کار می‌کنند؛ رقمی نزدیک به کل تعداد کارگران حداقل‌بگیر در ۲۱ کشور عضو اتحادیه اروپا (۱۲.۸ میلیون نفر).

کنفدراسیون DİSK در بیانیه‌ای در اکتبر ۲۰۲۵ هشدار داده است که حداقل دستمزد کارگران در ترکیه دیگر نقش «دستمزد پایه» (کف حقوق) را ندارد و عملاً به «دستمزد متوسط» جامعه بدل شده است. این سازمان وضعیت فعلی را با «تضعیف حقوق سندیکایی»، «محدودیت در مذاکرات جمعی» و «مکانیسم‌های نظارتی ناکافی» مرتبط دانسته و تأکید کرده که میلیون‌ها کارگر با درآمد در این سطح، درگیر مبارزه برای بقا هستند.

با وجود نرخ بالای کارگران حداقل‌بگیر، شاخص «برابری قدرت خرید» (PPS) نشان می‌دهد که واقعیت هزینه‌های زندگی تصویر متفاوتی ارائه می‌دهد. قدرت خرید حداقل دستمزد در ترکیه با ۱۰۶۲ واحد PPS، بالاتر از برخی اعضای اتحادیه اروپا مانند بلغارستان (۹۲۲)، جمهوری چک (۹۳۶)، اسلواکی (۹۶۳) و مجارستان (۱۰۰۱) ارزیابی شده و نزدیک به کشورهای نامزد عضویت اروپایی مانند مقدونیه شمالی (۱۰۶۹) و مونته‌نگرو (۱۰۵۸) قرار دارد.

مقایسه با اتحادیه اروپا نشان می‌دهد که در هفت کشور اتحادیه اروپا، حدود یک‌دهم کارگران حداقل دستمزد یا کمتر دریافت می‌کنند. بالاترین نرخ‌ها در بلغارستان (۱۳٪)، فرانسه (۱۲.۷٪)، اسلوونی (۱۲.۶٪)، رومانی (۱۰.۵٪) و یونان (۱۰.۲٪) ثبت شده است. پایین‌ترین نرخ‌ها نیز در جمهوری چک (۲.۶٪)، پرتغال (۳.۱٪)، استونی (۳.۳٪) و اسپانیا (۳.۶٪) گزارش شده است. در میان اقتصادهای بزرگ اروپا، فرانسه با ۱۲.۷ درصد بیشترین نرخ را دارد، در حالی که نرخ آلمان ۸ درصد و بریتانیا ۶.۵ درصد بوده است.

این آمارها نشان می‌دهد که در ترکیه، حداقل دستمزد نه تنها نقش پایه‌ای خود را از دست داده بلکه به معیاری برای حقوق متوسط در جامعه تبدیل شده و چالش‌های اقتصادی و اجتماعی قابل توجهی را برای میلیون‌ها کارگر ایجاد کرده است.