بهترین دانشگاه‌های ترکیه برای دانشجویان ایرانی

تحصیل در خارج از کشور همواره یکی از دغدغه‌های مهم دانشجویان ایرانی بوده است. در این میان، تحصیل در ترکیه به دلیل نزدیکی جغرافیایی، اشتراکات فرهنگی، کیفیت آموزشی بالا و هزینه‌های مقرون‌به‌صرفه، به یکی از بهترین گزینه‌ها برای دانشجویان ایرانی تبدیل شده است. دانشگاه‌های ترکیه با ارائه برنامه‌های تحصیلی متنوع، دروس به زبان انگلیسی و امکانات پژوهشی مدرن، فرصت مناسبی برای متقاضیان بین‌المللی فراهم کرده‌اند.

در این مقاله، شرایط پذیرش دانشگاه‌های ترکیه برای ایرانیان، بهترین دانشگاه‌های ترکیه برای دانشجویان خارجی ، دانشگاه‌های دولتی ترکیه برای ایرانیان و مزایا و معایب تحصیل در ترکیه را بررسی می‌کنیم تا راهنمای جامعی برای علاقه‌مندان به تحصیل در این کشور ارائه دهیم.

فهرست مطالب:

معرفی بهترین دانشگاه‌های ترکیه

شرایط پذیرش دانشگاه‌های ترکیه برای ایرانی‌ها

دانشگاه‌های ترکیه برای تحصیل به زبان انگلیسی

مقایسه دانشگاه‌های دولتی و خصوصی ترکیه برای دانشجویان ایرانی

تجربه دانشجویان ایرانی در دانشگاه‌های ترکیه

مزایا و معایب تحصیل در دانشگاه‌های ترکیه برای ایرانیان

معرفی بهترین دانشگاه‌های ترکیه برای دانشجویان ایرانی

برای انتخاب بهترین دانشگاه‌های ترکیه برای دانشجویان ایرانی، توجه به رتبه‌های جهانی، زبان تدریس، امکانات پژوهشی، شرایط پذیرش و سهمیه برای خارجی‌ها حیاتی است. در ادامه، برترین دانشگاه‌های ترکیه را معرفی کرده‌ایم که هم در سال ۲۰۲۵ جایگاه معتبر جهانی دارند و هم مورد علاقه دانشجویان ایرانی‌ هستند.

دانشگاه بغازیچی (Boğaziçi University)

دانشگاهی دولتی در استانبول که سابقه تاسیس آن به دوره آمریکایی‌های خارج باز می‌گردد. این دانشگاه با آموزش تمام رشته‌ها به زبان انگلیسی شناخته می‌شود و در رتبه‌بندی جهانی QS در سال ۲۰۲۳ در محدوده ۷۰۱-۷۵۰ قرار داشت. دانشجویان ایرانی زیادی به دلیل سطح آموزشی بالا و فضای دانشجویی پویا، بغازیچی را برای تحصیل انتخاب می‌کنند.شرط پذیرش دانشجویان بین‌المللی، موفقیت در آزمون YÖS همراه با معدل بالا و مدرک زبان IELTS با نمره ۶.۵ به بالا است.

دانشگاه فنی خاورمیانه (Middle East Technical University – METU)

در آنکارا، دانشگاه فنی خاورمیانه (METU) مانند Koç در رده ۳۵۱-۴۰۰  تایمز قرار دارد و به‌طور کامل به زبان انگلیسی تدریس می‌کند. METU به‌ویژه به‌واسطه تمرکز قوی بر پژوهش‌های علمی و پروژه‌های تحقیقاتی بین‌المللی شهرت دارد. متقاضیان باید در آزمون YÖS شرکت کنند و نمره‌ای در حدود ۴۰ از ۱۰۰ یا بالاتر بسته به رشته کسب کرده و همچنین مدرکی معتبر برای زبان انگلیسی ارائه دهند. با سابقه‌ای دیرینه و پذیرش از طریق آزمون یوس، METU گزینه‌ای مناسب برای علاقه‌مندان به رشته‌های فنی و مهندسی است.دانشجویان ایرانی می‌توانند با ارائه مدرک دیپلم معتبر و نمرات قابل قبول آزمون‌های زبان انگلیسی، پذیرش این دانشگاه را دریافت کنند.

دانشگاه سابانجی (Sabancı University) 

یک دانشگاه خصوصی در استانبول است که به سرعت از زمان تأسیس (۱۹۹۴) رشد کرده و با رتبه‌ای برابر METU در تایمز شناخته می‌شود. آنچه سابانجی را متمایز می‌کند، رویکرد بین‌رشته‌ای است؛ دروس رشته‌های مهندسی، علوم اجتماعی و هنر در قالب پروژه‌های مشترک ارائه شده و برنامه‌های آموزشی به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند. دانشجویان بین‌المللی موظف به شرکت در آزمون زبان اختصاصی دانشگاه (ELAE) می‌باشند و شرط پذیرش علاوه‌بر معدل بالا و گذراندن YÖS یا SAT، نمره قبولی در آزمون ELAE است که نشان‌دهنده تسلط زبان می‌باشد. این دانشگاه، یکی از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای ایرانیان علاقه‌مند به تحصیل در محیط انگلیسی‌زبان ترکیه است.

دانشگاه کوچ (Koç University) 

دانشگاه کوچ (Koç University) در استانبول یکی از معتبرترین دانشگاه‌های تحقیقاتی ترکیه محسوب می‌شود. این دانشگاه بر اساس ارزیابی‌های QS سال ۲۰۲۶ در جایگاه حدود ۳۲۳ جهانی قرار گرفته و در رده‌بندی تایمز ۲۰۲۵ نیز در بازه ۳۵۱-۴۰۰ جای گرفته است. حدود ۹۵ درصد کلاس‌ها به زبان انگلیسی برگزار می‌شود و رشته‌هایی مانند مهندسی، علوم پزشکی، مدیریت، حقوق و روان‌شناسی در آن ارائه می‌شوند. امکانات پژوهشی این دانشگاه شامل بیش از ۱۳۲ آزمایشگاه و ۲۰ مرکز تحقیقاتی است و همکاری‌های معتبر بین‌المللی با دانشگاه‌هایی مانند کلمبیا و کرنل دارد. پذیرش در دوره کارشناسی معمولاً به‌وسیله آزمون‌هایی چون SAT یا YÖS انجام می‌شود و وجود نمره IELTS برابر یا بالای ۶/۵ و TOEFL بالای ۸۰ توصیه می‌شود. برای دانشجویان ممتاز، بورسیه‌هایی تا سقف ۱۰۰ درصد شهریه در نظر گرفته شده که Koç را به گزینه‌ای بسیار جذاب برای ایرانیان تبدیل کرده است.

دانشگاه بیلکنت (Bilkent University)

دانشگاه خصوصی واقع در آنکارا که شهرت علمی بالایی دارد و با بیش از ۳۰۰ دانشگاه معتبر در جهان قرارداد تبادل دانشجو دارد. جایگاه خود را در بازه ۶۰۱-۸۰۰ QS و رتبه پنجم مقایسه داخلی ترکیه حفظ کرده است. پذیرش کارشناسی در بیلکنت بر اساس معدل دبیرستان (حداقل ۱۷.۵ از ۲۰) و نمره SAT (حداقل ۹۰۰) صورت می‌گیرد و متقاضیان واجد شرایط می‌توانند برای دریافت بورسیه شهریه (۲۰-۱۰۰٪) اقدام کنند. دانشگاه بیلکنت از سوی وزارت علوم ایران نیز مورد تایید است و دوره‌های آن اغلب به زبان انگلیسی ارائه می‌شوند به همین دلیل ارائه مدرک زبان، شروط اساسی پذیرش در آن هستند.

دانشگاه فنی استانبول (İstanbul Technical University) 

یکی از قدیمی ترین دانشگاه‌های فنی جهان است که قدمت آن به سال ۱۷۷۳ بازمی‌گردد. ITU در حال حاضر ۱۳ دانشکده علمی مهندسی دارد و تمرکز آن بر رشته های مهندسی و علوم کاربردی است. بسیاری از دوره‌های ارشد و دکتری این دانشگاه به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند. این دانشگاه در URAP ۲۰۲۵ مقام دوم ترکیه را کسب کرده و ورود به دوره کارشناسی نیازمند سابقه قبولی در آزمون YÖS یا SAT بوده و زبان تدریس اغلب انگلیسی یا ترکی می‌باشد.

دانشگاه حاجت‌تپه (Hacettepe University) 

یک دانشگاه دولتی تحقیقاتی در آنکارا است که به ویژه در رشته‌های پزشکی و دندانپزشکی شهرت دارد. این دانشگاه مورد تایید وزارت بهداشت ایران است و برنامه‌های آموزشی آن در سطح جهانی اعتبار دارد. پذیرش در هاجت‌تپه با آزمون‌های بین‌المللی SAT یا ACT و یا آزمون YÖS است. این دانشگاه به دانشجویان برتر بورسیه ۵۰٪ شهریه نیز اعطا می‌کند.

دانشگاه استانبول (İstanbul University)

قدیمی‌ترین دانشگاه ترکیه است که در قلب استانبول قرار دارد و بیش از ۵۰۰۰ عضو هیأت علمی در آن فعالیت می‌کنند. این دانشگاه امکانات مدرن پژوهشی و برنامه‌های تبادل دانشجویی متعددی دارد.این دانشگاه‌ها برای رشته‌های علوم انسانی، مدیریت و حقوق اعتبار دارند. پذیرش دانشجویان بین‌المللی در کارشناسی صرفاً بر اساس نمره آزمون YÖS دانشگاه استانبول انجام می‌شود و حداقل نمره ۴۰ از ۱۰۰ در این آزمون نیاز است.

دانشگاه آنکارا (Ankara University)

از نخستین دانشگاه‌های جمهوری ترکیه و از دانشگاه‌های دولتی مهم این کشور است. این دانشگاه مورد تایید وزارت علوم و وزارت بهداشت ایران بوده و رشته‌های متعددی مانندرشته‌های علوم انسانی، حقوق و علوم پایه در سطوح کارشناسی، ارشد و دکتری ارائه می‌دهد. پذیرش در دانشگاه آنکارا به صورت ترکیبی از آزمون یوس (داخلی و مرکزی) و آزمون‌های بین‌المللی SAT/ACT صورت می‌گیرد.

دانشگاه آتاتورک ارزروم (Atatürk University) 

دانشگاه دولتی مشهور در شهر ارزروم است که مورد تایید وزارت بهداشت ایران قرار دارد و در رده‌بندی QS سال ۲۰۲۳ در بازه ۱۴۰۱+ قرار گرفته است. شرط پذیرش در دوره‌های کارشناسی این دانشگاه، نمره حداقل ۳۰ از ۱۰۰ در آزمون یوس و ارائه مدرک دیپلم می‌باشد.

علاوه بر موارد فوق، دانشگاه‌های دیگری مانند دانشگاه مرمره، باهچه‌شهیر و ییلدیز تکنیک نیز از محبوبیت نزد دانشجویان ایرانی برخوردارند.اما این دانشگاه‌ها بر اساس رتبه‌بندی‌های جهانی و شرایط پذیرش، امکانات پژوهشی و زبان تدریس ممتاز، در صدر فهرست بهترین دانشگاه‌های ترکیه برای دانشجویان ایرانی در سال 2025 قرار می‌گیرند.  تصمیم نهایی دانشجویان باید مبتنی بر رشته مورد نظر، توان مالی، نیاز به زبان انگلیسی یا ترکی و اهداف حرفه‌ای آن‌ها باشد. 

بررسی سیستم آموزشی ترکیه در همه مقاطع

سیستم آموزشی ترکیه ساختار منسجم و استانداردی دارد که از دوره ابتدایی تا مقطع دکتری گسترش می‌یابد. دوره ابتدایی و متوسطه (مدرسه) معمولاً ۱۲ سال طول می‌کشد ۸ سال ابتدایی و ۴ سال دبیرستان پس از پایان این دوره، دانش‌آموزان ایرانی علاقه‌مند به تحصیل در ترکیه برای دانشجویان ایرانی برای ادامه تحصیل وارد مرحله دانشگاهی می‌شوند. تحصیلات دانشگاهی شامل کارشناسی (۴ سال)، کارشناسی ارشد (۲ سال) و دکتری (حدود ۴ سال) است. دانشگاه‌های دولتی یا خصوصی در کل ترکیه بیش از ۲۰۰ موسسه آموزش عالی دارند؛ این تعداد آن‌قدر زیاد است که از نظر شمار دانشجوی بین‌المللی ترکیه در میان ۱۰ مقصد برتر آموزشی جهان قرار گرفته است، با بیش از ۲۵۰ هزار دانشجوی خارجی سالانه است.

ورود به مقطع کارشناسی در دانشگاه‌های دولتی مستلزم شرکت در آزمون YÖS (یوس) است که بخش‌های ریاضی و منطق (IQ) دارد. شرایط پذیرش معمولاً دریافت نمرهٔ قابل قبولی است که بسته به رشته و دانشگاه متفاوت است. دانشگاه‌های خصوصی مانند Koç، Sabancı و Bilkent اغلب پذیرش بر اساس آزمون‌های بین‌المللی SAT/ACT و معدل دبیرستان دارند. برای مقاطع بالاتر مانند کارشناسی ارشد و دکتری، علاوه بر مدارک تحصیلی (لیسانس یا فوق لیسانس)، نیاز به انگیزه‌نامه، توصیه‌نامه، پروپوزال پژوهشی برای دکتری، مدرک زبان IELTS بالای ۶.۵  یا TOEFL بالای ۸۰ و گاهی نمره‌های GRE/GMAT نیز وجود دارد.

یکی از ویژگی‌های مثبت شرایط پذیرش دانشگاه‌های ترکیه برای ایرانی‌ها، فراهم بودن دوره‌های زبان ترکی (TÖMER) است که در اکثر دانشگاه‌ها یا مراکز معتبر فعال هستند و امکان تقویت مهارت زبان ترکی را برای پذیرش در دانشگاه‌های دولتی فراهم می‌کنند. همچنین، ترکیه با برنامه‌هایی مثل Erasmus+ همکاری بین‌المللی گسترده‌ای دارد که فرصت‌های تبادل دانشجویی بین دانشگاه‌های این کشور و اروپا را فراهم می‌کند.

معرفی بهترین دانشگاه‌های ترکیه به تفکیک مقطع 

در ادامه، بررسی جامعی از بهترین دانشگاه‌های ترکیه بر اساس رتبه‌بندی‌های جهانی و نیازهای دانشجویان ایرانی ارائه شده است:

مقطع کارشناسی

برای دانشجویان ایرانی در مقطع کارشناسی که به دنبال راهی مطمئن برای ورود به دانشگاه‌های معتبر هستند، که در ادامه بهترین دانشگاه‌های ترکیه برای دانشجویان خارجی در مقطع کارشناسی را مورد بررسی قرار دادیم :

دانشگاه	شهر	رتبه جهانی	زبان آموزش	ویژگی‌ها
METU	آنکارا	۳۵۱-۴۰۰	انگلیسی	معتبرترین دانشگاه فنی ترکیه، قوی در رشته های مهندسی، علوم انسانی، کامپیوتر
Koç University	استانبول	۳۵۱-۴۰۰	انگلیسی	دانشگاه خصوصی، بین‌المللی، آموزش با کیفیت بالا
Sabancı University	استانبول	۳۵۱-۴۰۰	انگلیسی	بین‌رشته‌ای، محبوب در میان دانشجویان ایرانی
ITU	استانبول	۵۰۱-۶۰۰	انگلیسی/ترکی	قوی در رشته‌های مهندسی، دانشگاه دولتی شناخته‌شده

مقطع کارشناسی ارشد

برای مقطع ارشد، اهمیت منابع پژوهشی و حمایت‌های علمی دانشگاه‌ها بیشتر می‌شود:

دانشگاه‌ها	رشته‌های پیشنهادی	ویژگی‌ها
METU، Koç، Sabancı، ITU	مهندسی، علوم پایه، IT	منابع پژوهشی قوی، همکاری بین‌المللی
Boğaziçi University، Bilkent University	مهندسی، فناوری اطلاعات	کیفیت آموزشی بالا، امکانات پژوهشی مناسب

مقطع دکتری

برای تحصیلات تخصصی و پژوهش در سطح پیشرفته، گزینه‌هایی با پشتیبانی مالی و امکانات جهانی برجسته‌اند:

دانشگاه	ویژگی‌ها
METU	بیش از ۱۰۰ برنامه دکتری، همکاری با پروژه‌های اتحادیه اروپا، آموزش به زبان انگلیسی
Koç و Sabancı	آزمایشگاه‌های پیشرفته، فرصت‌های تامین مالی پژوهش
ITU	تمرکز بر مهندسی و فناوری، گزینه‌ای قابل اعتماد

دانشگاه‌های رشته‌ای / موضوعی تخصصی

برخی بهترین دانشگاه‌های ترکیه که در رشته‌های خاص شهرت و جایگاه ویژه‌ای دارند:

حوزه تخصصی	دانشگاه‌های پیشنهادی	ویژگی‌ها
مهندسی و فناوری	METU و  ITU	دارای تاییدیه‌های ABET، رتبه بالا در مهندسی
پزشکی و دندان‌پزشکی	Bahçeşehir University	دوره‌های انگلیسی‌زبان پزشکی
علوم انسانی و هنر	Boğaziçi و  Sabancı	تمرکز بر علوم اجتماعی و هنرهای انسانی

شرایط پذیرش و تحصیل در دانشگاه‌های ترکیه برای ایرانی‌ها

شرایط پذیرش و تحصیل در دانشگاه‌های ترکیه برای ایرانی‌ها معمولاً چند مرحله‌ای است و مدارک خاصی نیاز دارد. دیپلم معتبر دبیرستان (برای کارشناسی) یا مدرک کارشناسی/ارشد (برای تحصیلات تکمیلی) همراه با ریز نمرات، توصیه‌نامه و گواهی زبان، از مدارک اصلی است. بسیاری از دانشگاه‌های ترکیه برای دوره‌های کارشناسی، آزمون ورودی  یوس  (YÖS) را ملاک می‌دانند؛ در واقع هر داوطلب کارشناسی باید در این آزمون شرکت کند. همچنین آزمون‌های بین‌المللی مانند SAT یا ACT در برخی دانشگاه‌ها پذیرفته می‌شوند و ارائه مدرک‌ زبان (مثلاً آیلتس یا تافل برای تحصیل به انگلیسی یا Tomer برای برنامه‌های ترکی) الزامی است. نمره‌ای معادل ۶-۷ در آزمون‌های آیلتس/تافل معمولاً برای اثبات تسلط زبان انگلیسی کافی است.

برخی دانشگاه‌های دولتی ترکیه، دیپلم ایرانی را نیز قبول دارند. برای دوره‌های کارشناسی ارشد و دکتری، معدل دوره‌های قبلی و گاهی نمره GRE/GMAT نیز بررسی می‌شود. توجه کنید که ارائه گواهی سلامت، ترجمه مدارک تحصیلی به زبان ترکی یا انگلیسی، و گذرنامه معتبر نیز برای دریافت پذیرش و ویزای تحصیلی الزامی است همچنین متقاضی باید در رشته مورد نظر پیش‌نیازهای لازم را داشته باشد. در مجموع، هماهنگی با دفتر بین‌المللی دانشگاه موردنظر (از طریق وب‌سایت رسمی آن) و تکمیل مراحل ثبت‌نام آنلاین از مهم‌ترین اقدامات است.

مدارک مورد نیاز برای اپلای به دانشگاه‌های ترکیه

مدارک مورد نیاز برای اپلای به دانشگاه‌های ترکیه عبارتند از: 

• مدرک تحصیلی قبلی: شامل ریزنمرات و ترجمه رسمی آن
• مدرک زبان: بسته به زبان تدریس دوره، مدرک زبان مربوطه
• توصیه‌نامه: از اساتید یا کارفرمایان قبلی
• انگیزه‌نامه: توضیح دلایل انتخاب رشته و دانشگاه
• پاسپورت معتبر: با حداقل ۶ ماه اعتبار
• عکس پرسنلی: طبق استانداردهای دانشگاه مقصد
• و دیگر مدارک خواسته شده

مراحل اپلای به دانشگاه‌های ترکیه

مراحل اپلای به دانشگاه‌های ترکیه به شرح زیر است:

• انتخاب دانشگاه و رشته: بررسی دانشگاه‌ها و رشته‌های مورد نظر
• بررسی شرایط پذیرش: مطالعه شرایط و مدارک مورد نیاز
• ارسال مدارک: ارسال مدارک مورد نیاز به دانشگاه مقصد
• مصاحبه یا آزمون ورودی: برخی دانشگاه‌ها ممکن است مصاحبه یا آزمون ورودی (مثلاً YÖS یا آزمون‌های SAT/ACT) برگزار کنند.
• دریافت نامه پذیرش: در صورت قبولی، نامه پذیرش از دانشگاه دریافت می‌شود.
• درخواست ویزای تحصیلی: با ارائه نامه پذیرش، درخواست ویزای تحصیلی به سفارت ترکیه ارائه می‌شود.

مراحل دریافت ویزای تحصیلی و مجوز اقامت برای ایرانیان

مراحل دریافت ویزای تحصیلی و مجوز اقامت برای ایرانیان برای  تحصیل در بهترین دانشگاه‌های ترکیه به شرح زیر است:

ویزای تحصیلی

پس از دریافت نامه پذیرش، باید برای ویزای تحصیلی در سفارت ترکیه اقدام کرد. مدارک مورد نیاز شامل نامه پذیرش، پاسپورت معتبر، بیمه سلامت، اثبات تمکن مالی و فرم درخواست است که معمولاً بین ۸ هفته پردازش می‌شود.

مجوز اقامت

ظرف ۳۰ روز پس از ورود به ترکیه باید برای کارت اقامت تحصیلی اقدام شود. هزینه حدود ۸۰ تا ۱۵۰ دلار در سال است، کارت پرداختی حدود ۱۵ دلار دارد.

تحصیل به زبان انگلیسی در دانشگاه‌های ترکیه

ترکیه از جمله کشورهایی است که مسیر تحصیل به زبان انگلیسی را برای دانشجویان بین‌المللی فراهم کرده و به خصوص برای دانشجویان ایرانی جذابیت زیادی ایجاد می‌کند. دانشگاه‌های ترکیه برای تحصیل به زبان انگلیسی مانند دانشگاه های Koç, METU و Sabancı که بیش از ۹۵٪ درس‌های خود را به زبان انگلیسی ارائه می‌دهند و برنامه‌هایی شفاف با منابع انگلیسی‌زبان و زیرساخت مناسبی در اختیار دانشجویان بین‌المللی قرار می‌دهند.

دانشگاه Koç در استانبول زبان تدریس غالب را انگلیسی قرار داده و حدود ۹۵٪ از کلاس‌ها به این زبان برگزار می‌شود؛ این موضوع برای دوره‌های کارشناسی، ارشد و دکتری صدق می‌کند .دانشگاه METU (دانشگاه فنی خاورمیانه) نیز که در آنکارا واقع شده، تمام برنامه‌های کارشناسی و تحصیلات تکمیلی را به زبان انگلیسی ارائه می‌دهد و زبان رسمی آموزش آن انگلیسی است  . دانشگاه Sabancı، با طراحی برنامه‌های بین‌رشته‌ای و نوآورانه، در رتبه ۳ ۵۱-۴۰۰ جهانی قرار دارد و دوره‌های خود را به‌طور کامل به زبان انگلیسی تدریس می‌کند .

سایر دانشگاه‌های برجسته مانند Bilkent، Boğaziçi و İTÜ نیز برنامه‌هایی متنوع به زبان انگلیسی در حوزه‌هایی مانند مهندسی، مدیریت، حقوق و علوم اجتماعی دارند؛ به‌طور مثال دانشگاه ITU تقریباً ۳۰ درصد کلاس‌های کارشناسی و بخش عمده دوره‌های تحصیلات تکمیلی را به انگلیسی ارائه می‌دهد و برای پذیرش، مدرک زبان  مانند TOEFL با نمره بالای ۷۲ یا معادل آن را در نظر می‌گیرد . دانشگاه Boğaziçi یک دولتی است اما شناخته‌شده‌ترین دانشگاه انگلیسی‌زبان کشور به شمار می‌رود و بیشتر رشته‌ها در آن به زبان انگلیسی تدریس می‌شوند.

علاوه بر زبان تدریس، این دانشگاه‌ها به منابع گسترده‌ای مانند کتابخانه‌های دیجیتال و سنتی، دسترسی به مجلات بین‌المللی و پایگاه‌های داده علمی مانند Scopus و ISI مجهز هستند. بسیاری از مراکز آموزش عالی نیز دفتر بین‌الملل، مشاوره تحصیلی و کارگاه‌های ویژه آموزش زبان انگلیسی برگزار می‌کنند. به‌عنوان مثال Koç دارای مراکز متناظر زبان انگلیسی و امکانات پژوهشی گسترده‌ای است که به دانشجویان بین‌المللی کمک می‌کند در پروژه‌های تحقیقاتی مشارکت کنند .

همچنین برای دانشجویانی که قصد ادامه تحصیل یا زندگی روزمره در ترکیه را دارند، آموزش زبان ترکی از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. دانشگاه‌هایی مانند METU، ITU و دانشگاه‌های دولتی دوره‌های TÖMER (Türkçe Öğretim Merkezi – مرکز آموزش زبان ترکی) را ارائه می‌دهند که معمولاً پیش از شروع رسمی تحصیل برگزار می‌شود و زبان‌آموزان را در زمینه زبان ترکی، فرهنگ و مهارت‌های اجتماعی آماده می‌کند. این دوره‌ها برای دانشجویانی مناسب است که دنبال ادامه تحصیل در رشته‌هایی هستند که بخش قابل توجه آن‌ها به زبان ترکی ارائه می‌شود یا نیاز به تعامل عمومی در محیط ترکی دارند.

رتبه‌بندی دانشگاه‌های ترکیه برای دانشجویان ایرانی

رتبه‌بندی‌های جهانی معیار مناسبی برای سنجش اعتبار دانشگاه‌ها هستند. همان‌طور که گفته شد، تایمز در سال ۲۰۲۵ دانشگاه‌های کوچ، METU و سابانجی را در صدر قرار داده و دانشگاه‌های فنی استانبول، بیلکنت و بغازیچی نیز در رده‌های بعدی جای دارند. جدول QS ۲۰۲۵ نیز همین روند را تائید می‌کند: کوچ، METU و سابانجی مشترکاً رتبه یک ترکیه را دارند و ITU چهارم، بیلکنت و بغازیچی پنجم هستند. علاوه بر این دو رده‌بندی معتبر، براساس ارزیابی سازمان رده‌بندی عملکرد علمی دانشگاه‌ها (URAP) در ۲۰۲۵، دانشگاه‌های حاجت تپه، فنی استانبول (ITU)، آنکارا، استانبول و فنی خاورمیانه (METU) به ترتیب در صدر فهرست دانشگاه‌های دولتی ترکیه قرار گرفته‌اند. به طور خلاصه، برای دانشجویان ایرانی توصیه می‌شود در انتخاب دانشگاه علاوه بر رتبه‌بندی جهانی، تاییدیه‌های بین‌المللی، رشته‌های دلخواه و همچنین شرایط پذیرش زبان تحصیل و هزینه‌ها را نیز مدنظر قرار دهند.

دانشگاه‌های دولتی و خصوصی ترکیه: مقایسه و تفاوت‌ها

در این بخش به مقایسه دانشگاه‌های دولتی و خصوصی ترکیه برای دانشجویان ایرانی میپردازیم:

در ترکیه دو نوع دانشگاه اصلی وجود دارد: دانشگاه‌های دولتی که معمولاً شهریه کمتری دارند اما برنامه‌های تحصیلی شان بیشتر به زبان ترکی است و دانشگاه‌های خصوصی (Vakıf Universities) که شهریه بالاتری دریافت کرده ولی اغلب برنامه‌های انگلیسی‌زبان و امکانات بین‌المللی بیشتری ارائه می‌دهند.

دانشگاه‌های دولتی مانند (ITU) و (METU) برای دانشجویان بین‌المللی هزینه‌ای ناچیز در مقایسه با دانشگاه‌های غربی دارند؛ به‌طور میانگین بین ۵۰۰ تا ۱۵۰۰ یورو در سال برای دوره‌های کارشناسی به سبک انگلیسی است، در حالی که دوره‌هایی به زبان ترکی حتی ممکن است تنها ۲۵۰ تا ۷۵۰ یورو شهریه داشته باشند . از سوی دیگر، دانشگاه‌های خصوصی مانند Koç، Sabancı و Bilkent شهریه‌ بالاتری دارند؛ معمولاً بین ۲۰۰۰ تا بیش از ۲۰۰۰۰ دلار در سال بسته به رشته، گرایش و مقطع متفاوت است .

زبان تدریس در دانشگاه‌های دولتی، به‌ویژه در دوره‌های کارشناسی، غالباً ترکی است و دانشجویان ممکن است نیاز به گذراندن دوره پیش‌نیاز زبان (TÖMER) داشته باشند. اگرچه بعضی دوره‌ها به انگلیسی نیز ارائه می‌شوند، اما برنامه‌ریزی برای آن معمولاً محدودتر از دانشگاه‌های خصوصی است. در مقابل، دانشگاه‌های خصوصی غالباً کلاس‌هایی بین ۳۰٪ تا ۱۰۰٪ انگلیسی دارند و ملزم به ارائه مدرک زبان معتبری مثل TOEFL یا IELTS هستند.

منابع آموزشی دانشگاه‌های خصوصی نیز شامل کتابخانه‌های پیشرفته، دسترسی به پایگاه‌های بین‌المللی و امکانات پژوهشی مدرن است؛ چیزی که در دانشگاه‌های دولتی نیز در سال‌های اخیر با افزایش بودجه و بهره‌گیری از استانداردهای جهانی در حال گسترش است. به‌طور مثال، ITU و METU با داشتن مراکز پژوهشی و آزمایشگاه‌هایی با اعتبار بین‌المللی، برای رشته‌های مهندسی و علوم پایه بسیار مناسب هستند.

در دانشگاه‌های دولتی، مسیر ورود از طریق آزمون YÖS است . این آزمون شامل بخش‌های ریاضی، منطق و هندسه می‌شود و توسط هر دانشگاه به‌صورت جداگانه طراحی می‌شود  . علاوه بر YÖS، برخی دانشگاه‌ها نمره SAT/ACT یا مدرک زبان ترکی را نیز بررسی می‌کنند.

در دانشگاه‌های خصوصی اما معمولاً شرط پذیرش بر اساس معدل دیپلم همراه با نمره آزمون‌هایی مانند SAT یا ACT است، حتی در بعضی موارد بدون نیاز به YÖS است. مدارک زبان انگلیسی معتبر نیز برای دانشجویان الزامی است تا زبان مورد نیاز دوره‌های تدریس‌شده را پوشش دهد.

هزینه‌های شهریه و زندگی در ترکیه برای دانشجویان ایرانی  تحصیل در دانشگاه‌های دولتی ترکیه برای ایرانیان یکی از اقتصادی‌ترین گزینه‌ها محسوب می‌شود. شهریه‌ مقاطع کارشناسی در این دانشگاه‌ها به طور معمول بین ۲۵۰ تا ۸۰۰ دلار در سال است، و حتی برخی رشته‌ها مانند مهندسی یا پزشکی (به‌ویژه اگر به زبان انگلیسی تدریس شوند) ممکن است شهریه‌ای تا ۱۳۰۰۰ دلار سالانه داشته باشند. دانشجویانی که در رشته‌های کارشناسی‌ارشد به زبان انگلیسی ادامه تحصیل دهند، معمولاً شهریه‌ای در بازه ۶۰۰ تا ۱۵۰۰ دلار پرداخت می‌کنند و اگر دوره به زبان ترکی باشد، این مقدار به ۳۰۰ تا ۸۰۰ دلار کاهش می‌یابد.

از سوی دیگر، دانشگاه‌های خصوصی مانند Koç، Sabancı، Bilkent و Bahçeşehir دارای شهریه‌های قابل‌توجهی هستند؛ این شهریه‌ها معمولاً بین ۵۰۰۰ تا ۲۰۰۰۰ دلار در سال برای مقاطع کارشناسی و کارشناسی‌ارشد تعیین می‌شوند و برنامه‌هایی مانند پزشکی انگلیسی‌زبان در Bahçeşehir می‌توانند تا ۲۸۰۰۰ دلار شهریه داشته باشند.

از نظر هزینه‌های زندگی دانشجویی، برآوردها نشان می‌دهد که ماهانه حدود ۴۰۰ تا ۶۵۰ یورو (قابل تبدیل به دلار) برای پوشش هزینه‌هایی مانند اقامت، خوراک، حمل‌ونقل، بیمه و سایر ضروریات مورد نیاز است  .  در شهرهایی مانند استانبول، اجاره یک آپارتمان تک‌خوابه حدود ۱۹۰ دلار در ماه است و مجموع هزینه زندگی، شامل خوراک و بیمه، به حدود ۴۰۰ یورو می‌رسد. در آنکارا و ازمیر، این مبلغ بین ۳۲۰ تا ۸۳۰ دلار در نوسان است.

برای اقامت دانشجویی، گزینه‌های متنوعی وجود دارد: خوابگاه‌های دولتی هزینه‌ای بین ۲۴ تا ۳۸ یورو در ماه دارند، در حالی که خوابگاه‌های خصوصی یا آپارتمان اشتراکی بین ۱۵۰ تا ۵۰۰ یورو هزینه خواهند داشت  .هزینه‌های خوراک نیز بسته به سبک زندگی متفاوت است اگر دانشجو خود آشپزی کند، می‌تواند با ۱۰۰ تا ۲۵۰ یورو در ماه زندگی کند، اما در صورت استفاده از رستوران و سرویس‌های آماده این رقم به ۱۵۰ تا ۴۰۰ یورو افزایش پیدا می‌کند.

حمل‌ونقل عمومی در شهرهای بزرگ با کارت دانشجویی بین ۱۵ تا ۳۰ یورو در ماه محاسبه می‌شود و هزینه بیمه سلامت نیز سالانه حدود ۲۰۰ تا ۵۰۰ یورو است .

	دانشگاه دولتی	دانشگاه خصوصی
شهریه کارشناسی	۲۵۰-۸۰۰ دلار	۵۰۰۰-۲۰۰۰۰ دلار+
شهریه کارشناسی‌ارشد (انگلیسی)	۶۰۰-۱۵۰۰ دلار	۵۰۰۰-۱۵۰۰۰ دلار
شهریه پزشکی خاص	تا ۱۳۰۰۰ دلار	تا ۲۸۰۰۰ دلار
اجاره خوابگاه دولتی	۲۴-۳۸ یورو در ماه	_
اجاره خوابگاه خصوصی / آپارتمان مشترک	۱۵۰-۳۰۰ یورو در ماه	۱۵۰-۵۰۰ یورو در ماه
خوراک (خانگی/رستوران)	۱۰۰-۲۵۰ / ۱۵۰-۴۰۰ یورو در ماه	۱۰۰-۲۵۰ / ۱۵۰-۴۰۰ یورو در ماه
حمل‌ونقل عمومی	۱۵-۳۰ یورو در ماه	۱۵-۳۰ یورو در ماه
بیمه سلامت	۲۰۰-۵۰۰ یورو در سال	۲۰۰- ۵۰۰ یورو در سال
هزینه ماهانه کلی	۴۰۰-۶۵۰ یورو	۱۰۰۰-۱۵۰۰ یورو

در مجموع، بررسی دقیق بودجه بر اساس شهر و نوع دانشگاه نشان می‌دهد که گزینه‌ای بسیار اقتصادی هستند، به‌ویژه اگر متقاضی تحصیل به زبان ترکی باشند. دانشگاه‌های خصوصی گرچه هزینه بالاتری دارند، اما امکانات آموزشی، پژوهشی و بین‌المللی قوی‌تری را ارائه می‌دهند.

بورسیه‌ها و فرصت‌های مالی برای دانشجویان ایرانی در ترکیه

برای دانشجویان ایرانی که به‌دنبال کاهش هزینه‌های تحصیل در خارج هستند، ترکیه گزینه‌های متنوع و جذابی ارائه می‌دهد. در ادامه، دو دسته اصلی بورسیه دولتی و دانشگاهی به‌صورت جامع بررسی می‌شوند:

بورسیه دولتی Türkiye Bursları

یکی از جذاب‌ترین فرصت‌های تحصیل در ترکیه برای دانشجویان ایرانی ، بورسیه دولت ترکیه (Türkiye Bursları) است که این بورسیه به صورت سالانه تا ۵۰۰۰ نفر از دانشجویان بین‌المللی را در مقاطع کارشناسی، ارشد و دکتری می‌پذیرد و پوشش کاملی ارائه می‌دهد: شهریه رایگان، خوابگاه یا کمک‌هزینه اجاره، بیمه سلامت، کمک‌هزینه ماهانه ۱۰۰۰ لیر کارشناسی، ۱۴۰۰ لیر ارشد، ۱۸۰۰ لیر دکتری و دورهٔ یک‌ساله آموزش زبان ترکی است . متقاضیان باید حداقل معدل ۷۰٪ برای دوره کارشناسی و سن زیر ۲۱ سال داشته باشند. این برنامه برای مقاطع ارشد و دکتری نیز با شرایط معدل بالای ۷۵٪ و سن زیر ۳۰ و ۳۵ سال ارائه می‌شود  و ثبت نام هر ساله بین ژانویه تا فوریه انجام می‌شود.

بورسیه‌های دانشگاهی و کمک‌هزینه پژوهشی

دانشگاه‌هایی مانند Koç، Bilkent و Hacettepe برای دانشجویان ممتاز داخلی و خارجی بورس‌هایی از ۵۰ تا ۱۰۰٪ شهریه ارائه می‌دهند. شرایط دریافت این بورس‌ها معمولاً براساس معدل، نمره آزمون و مصاحبه تعیین می‌شود و ممکن است فعالیت در پروژه‌های تحقیقاتی، شانس دریافت آن‌ها را افزایش دهد. 

امکان کار دانشجویی

دانشجویان بین‌المللی دارای کارت اقامت تحصیلی اجازه دارند تا حداکثر در مقطع کارشناسی نصف روز یا در دوره کارآموزی در دانشگاه یا صنعت مشغول به کار شوند. این فرصت به‌خصوص برای فراهم کردن بخشی از هزینه‌های زندگی در ترکیه دارای اهمیت ویژه‌ای است.

 راهکارهای موفقیت در دریافت بورسیه

 راهکارهای که در دریافت بورسیه برای تحصیل در بهترین دانشگاه‌های ترکیه به شما کمک میکند:

• رزومه‌ علمی قوی با معدل بالا، نمرات آزمون‌های استاندارد (GRE، TOEFL/IELTS)، و انگیزه‌نامه قانع‌کننده
• پیشنهاد تحقیقاتی دقیق برای مقاطع ارشد و دکتری
• آمادگی برای مصاحبه: مصاحبه تقریباً ۱۵–۳۰ دقیقه طول می‌کشد و شامل بررسی انگیزه، برنامه تحصیلی و سوالات عمومی خواهد بود.

در کل، مقایسه دانشگاه‌های دولتی و خصوصی ترکیه نشان می‌دهد که انتخاب مناسب بین شهریه، زبان تدریس، امکانات پژوهشی و وضعیت بورسیه‌ها برای دانشجویان ایرانی اهمیت زیادی دارد. در دانشگاه‌های دولتی امکان تحصیل مقرون‌به‌صرفه با امتحان YÖS وجود دارد، در صورتی که دانشگاه‌های خصوصی گزینه‌ای حرفه‌ای‌تر با برنامه‌های انگلیسی مطرح و امکانات گسترده فراهم می‌کنند.

برای اطلاع دقیق‌تر، متقاضیان می‌توانند وب‌سایت‌های رسمی دانشگاه‌ها یا وب‌سایت وزارت آموزش ترکیه را بررسی کنند. به عنوان نمونه، دانشجویان ایرانی متقاضی دوره‌های کارشناسی و ارشد می‌توانند ابتدا در دوره یک‌ساله آموزش زبان ترکی ثبت‌نام کنند و سپس در آزمون زبان ترکی دانشگاه‌ها (TÖMER) شرکت کنند تا واجد شرایط بورسیه دولتی شوند.

تجربه دانشجویان ایرانی در دانشگاه‌های ترکیه

تحصیل در بهترین دانشگاه‌های ترکیه نه تنها فرصتی مناسب برای دستیابی به مدرک معتبر بین‌المللی است، بلکه تجربه‌ای زندگی‌بخش در محیطی چند فرهنگی و نوآورانه محسوب می‌شود. طی سال‌های اخیر و با افزایش قریب به ۳۰۰۰۰ دانشجوی ایرانی در ترکیه، این موضوع به وضوح تایید شده است  . دانشجویان ایرانی اغلب با ترکیبی از دغدغه‌ها و تجربیات موفق همراه هستند که ادامه این بخش به بررسی آن‌ها می‌پردازد.

نکات مثبت تحصیل برای دانشجویان ایرانی

فضای دانشگاه‌های ترکیه، خصوصاً در مراکز معتبر مانند METU، ITU و Koç به‌دلیل حضور دانشجویان از ملیت‌های گوناگون به شدت چندفرهنگی است. مطابق پژوهشی در METU که روی دانشجویان ایرانی انجام شد، مشخص شده است این دانشجویان دارای سوابق تحصیلی و اقتصادی متوسط تا بالا بوده و از آمادگی تحصیلی و زبانی (انگلیسی و حتی ترکی) برخوردار هستند. همچنین آن‌ها اضافه کرده‌اند در محیطی کاملاً چندملیتی با فرهنگ‌های مختلف تعامل سازنده‌ای داشته‌اند. به‌علاوه، برخورداری از امکانات پیشرفته پژوهشی، کتابخانه‌های مجهز و گروه‌های تحقیقاتی فعال به‌ویژه در رشته‌های مهندسی و علوم پایه، این دانشگاه‌ها را به انتخابی هوشمندانه برای دانشجویان ایرانی تبدیل کرده‌اند .

نزدیکی فرهنگی و جغرافیایی نیز عامل تعیین‌کننده‌ای برای رضایتمندی دانشجویان ایرانی است. در ترکیه شباهت‌هایی در سبک زندگی، غذا و رفتارهای اجتماعی وجود دارد که فرایند تطبیق را آسان‌تر می‌کند. بسیاری از دانشجویان، همراه با تجربه تحصیلی، موفق به ایجاد شبکه‌های دوستانه با ایرانیان و سایر ملیت‌ها شده‌اند و این مسأله باعث تقویت حس تعلق و آرامش در دوره تحصیلشان میشود.

چالش‌های رایج دانشجویان ایرانی

با وجود این تجربه مثبت، دانشجویان با چالش‌های چندگانه‌ای نیز مواجه می‌شوند که مهم‌ترین آن‌ها به شرح زیر است:

زبان ترکی

اگرچه دانشگاه‌های بزرگ دوره‌هایی انگلیسی‌زبان ارائه می‌دهند، زندگی روزمره هنوز نیازمند یادگیری ترکی است. بسیاری از دانشجویان دوره‌های TÖMER را گذرانده‌اند ولی همچنان برای ارتباط در ادارات، بانک یا محیط‌های محلی ساده با دشواری مواجه شده‌اند.

آزمون YÖS و فرآیند پذیرش

ورود به دانشگاه‌های دولتی مستلزم موفقیت در آزمون YÖS است که ساختار متفاوتی نسبت به آزمون‌های آشنا دارد. برخی دانشجویان، به‌ویژه آن‌هایی که از تقلب‌ها یا نواقص آموزشی گزارش داده‌اند، در آماده‌سازی آزمون با چالش مواجه شده‌اند .

مسائل اداری و ادغام نظام آموزشی

تجربه‌ای که برخی دانشجویان تعریف کرده‌اند نشان می‌دهد فرآیندهای اداری مانند ثبت‌نام، دریافت اقامت، مرتب‌سازی مدارک تحصیلی و بانکی، در چند مرحله پیچیده و زمان‌بر بوده و نیازمند زمان بیشتر و پیگیری‌های متعدد است.

تفاوت آب‌وهوایی و زندگی دور از خانه

دانشجویانی که از شهرهای گرم به مناطق سردسیر ترکیه مثل آنکارا، ارزروم یا وان منتقل می‌شوند، با گذر فصل زمستان، تنش‌های جسمی و روحی را نیز تجربه می‌کنند. افزایش طول مسیر رفت‌وآمد، هزینه‌های بالای زندگی شهری و حتی تنهایی از دیگر مشکلات معمول است که نیازمند حمایت روحی و اجتماعی می‌باشد.

تحصیل در ترکیه برای دانشجویان ایرانی، نقطه‌ای میانی میان فرصت‌های علمی بین‌المللی و چالش‌های فرهنگی و اداری است. این تجربه، اگرچه پراسترس در آغاز اما با کسب مهارت در زبان، نظم در پیگیری مدارک و بهره‌مندی از شبکه‌سازی بین‌المللی، تبدیل به دوره‌ای پویا و پربار خواهد شد. وجود پشتیبانی رسمی دانشگاهیان و انجمن‌های دانشجویی ایرانی در اکثر دانشگاه‌ها نیز کمک قابل توجهی در این مسیر ارائه می‌دهد.

مزایا و معایب تحصیل در ترکیه برای ایرانیان

در ادامه به مزایا و معایب تحصیل در دانشگاه‌های ترکیه برای ایرانیان میپردازیم:

مزایا تحصیل در ترکیه برای دانشجویان ایرانی

تحصیل در ترکیه برای دانشجویان ایرانی دارای چندین مزیت است. نخست اینکه کیفیت آموزشی در دانشگاه‌های این کشور چه دولتی و چه خصوصی رو به رشد بوده و بسیاری از آن‌ها در رده‌بندی‌های جهانی تایمز و QS جایگاه قابل قبولی دارند. این دانشگاه‌ها بیش از ۲۰۰ رشته را با کیفیت آموزشی بالا ارائه می‌دهند و مدارک اعطایی آن‌ها از اعتبار بین‌المللی برخوردار است .

مزیت دیگر، هزینه‌های نسبتاً مناسب تحصیل و زندگی در ترکیه است. شهریه دانشگاه‌های دولتی بسیار پایین است و هزینه زندگی ماهانه از ۵۰۰ تا ۹۰۰ دلار متغیر است که در مقایسه با اروپای غربی مقرون‌به‌صرفه‌تر است. این موضوع برای بسیاری از خانواده‌های ایرانی که دارای محدودیت مالی هستند حائز اهمیت است.

امکان دریافت بورسیه‌های دولتی مانند Türkiye Bursları نیز از دیگر مزایای قابل توجه است. این بورسیه شامل پوشش کامل شهریه، خوابگاه، بیمه درمانی و کمک‌هزینه ماهانه است و برای رشته‌های کارشناسی و تکمیلی با شرایط معدل و سنی مشخص ارائه می‌شود.

نزدیکی فرهنگی و جغرافیایی ترکیه به ایران، تسلط نسبی اسلامی در فرهنگ اجتماعی، شباهت در غذا و سبک زندگی باعث شده اند دانشجویان ایرانی راحت‌تر با جامعه علمی ترکیه تعامل برقرار کنند. همچنین گردشگری تاریخی، فرهنگ غنی و فضای چندفرهنگی دانشگاه‌ها تجربه زندگی دانشجویی را جذاب‌تر می‌کنند.

معایب و چالش‌های تحصیل در ترکیه

با وجود مزایای متعدد، تحصیل در بهترین دانشگاه‌های ترکیه با چالش‌هایی همراه است. اولین مورد، نیاز به یادگیری زبان ترکی به ویژه برای انجام امور روزمره و برخی رشته‌های تدریس‌شده به این زبان است. بسیاری از برنامه‌های انگلیسی‌زبان شامل دوره‌های عملی یا اداری می‌شوند که دانشجویی بدون تسلط ترکی ممکن است دچار چالش شود.

رقابت پذیرش در برخی رشته‌ها مانند پزشکی و مهندسی یکی دیگر از چالش های موجود است. ظرفیت محدود دانشگاه‌های دولتی باعث گرایش بسیاری از متقاضیان به آزمون YÖS و رقابت بالا می‌شود که برخی از دانشجویان ایرانی در آن تجربه دشواری دارند .

همچنین، تحصیل در دانشگاه‌های خصوصی با شهریه بالا همراه است. شهریه سالانه ممکن است بین ۵,۰۰۰ تا بیش از ۲۰,۰۰۰ دلار باشد، که در مقایسه با دولتی‌ها قابل توجه است و نیازمند برنامه مالی دقیق است .

چالش دیگر مشکلات اداری و اقامتی است؛ تحصیل در خارج، نیازمند تهیه مدارک متعددی برای درخواست ویزا و اقامت، ثبت‌نام دانشگاه، ثبت‌نام خوابگاه و بیمه است که برای برخی دانشجویان ممکن است پراسترس و زمان‌بر باشد .

سوالات متداول در مورد بهترین دانشگاه‌های ترکیه

در ادامه به سوالات پرتکرار در مورد بهترین دانشگاه‌های ترکیه میپردازیم:

آیا بدون مدرک زبان می‌توان در ترکیه تحصیل کرد؟

بله، در برخی دانشگاه‌های ترکیه مانند Koç، Bilkent و Sabancı امکان تحصیل بدون داشتن مدرک رسمی زبان وجود دارد، به شرط آنکه دانشجو در دوره‌های پیش‌نیاز زبان مانند TÖMER یا دوره‌های آماده‌سازی شرکت کند و سطح زبان خود را ارتقا دهد  . همچنین برنامه بورسیه دولت ترکیه (Türkiye Bursları) برای متقاضیانی که زبان ترکی در سطح C1 ندارند، دوره یک‌ساله زبان ترکی ارائه می‌دهد .

آیا مدرک دانشگاه‌های ترکیه توسط وزارت علوم ایران تأیید می‌شود؟

بله، بیش از ۴۰ دانشگاه دولتی و خصوصی ترکیه، از جمله METU، ITU، Koç، Sabancı و Bilkent، در لیست دانشگاه‌های مورد تایید وزارت علوم، تحقیقات و فناوری ایران قرار دارند  . برای رشته‌های پزشکی نیز تعدادی دانشگاه مورد تایید وزارت بهداشت هستند  .

شرایط اقامت پس از تحصیل چگونه است؟

دانشجویان پس از پایان تحصیل می‌توانند کارت اقامت تحصیلی خود را تمدید یا برای اقامت کاری اقدام کنند. اگر کارفرما برای انتقال به اقامت کاری اقدام کند، امکان اقامت تا چند سال پس از فارغ‌التحصیلی وجود دارد. همچنین، اگر در چارچوب بورسیه دولت ترکیه یا دانشگاهی باقی بمانند، اقامت آن‌ها برای مدت دوره تحصیلی تمدید می‌شود.

آیا کار دانشجویی در ترکیه مجاز است؟

بله، دانشجویان دارای کارت اقامت تحصیلی مجاز به کار پاره‌وقت (حدود ۲۰ ساعت در هفته) هستند، به ویژه در دانشگاه‌های خصوصی یا موسسات فعال در زمینه آموزش و تحقیقات که ممکن است موقعیت شغلی مرتبط با رشته در اختیار دانشجو قرار دهند.

آیا بدون شرکت در آزمون YÖS می‌توان در دانشگاه‌های خصوصی پذیرش گرفت؟

بله، دانشگاه‌های خصوصی معمولاً به جای YÖS، معدل دیپلم و نمره آزمون‌هایی مانند SAT/ACT را بررسی می‌کنند و ارائه مدرک زبان انگلیسی (TOEFL/IELTS) را الزامی می‌دانند .

تحصیل در بهترین دانشگاه‌های ترکیه انتخابی هوشمندانه برای دانشجویان ایرانی محسوب می‌شود. از یک‌سو کیفیت آموزشی بالا، برخورداری از بورسیه‌های دولتی و دانشگاهی، و اخذ مدارک معتبر بین‌المللی تضمینی برای آینده شغلی و تحصیلی فراهم می‌آورد؛ از سوی دیگر هزینه‌های معقول زندگی در ترکیه همراه با محیطی چند فرهنگی و تسهیلات مناسب، ترکیبی جذاب را برای ادامه تحصیل به وجود آورده است.

با این حال، ورود به این مسیر نیازمند آمادگی و برنامه‌ریزی دقیق است؛ از جمله تقویت زبان ترکی یا انگلیسی، گذراندن آزمون‌هایی مانند YÖS یا SAT، تهیه مدارک مهم مانند انگیزه‌نامه و توصیه‌نامه، و پیگیری سریع مراحل ویزا و اقامت مهم‌تر از همه، حضور در دانشگاه‌های مورد تایید وزارت علوم ایران، ضامن شناسایی تحصیلات شما در داخل کشور است، موضوعی که در این مقاله به آن پرداخته شد.